Założenia teoretyczne
narzędzia Staffly
Główna teoria
Inteligencje
W narzędziu znajdują się wskaźniki behawioralne odnoszące się do teorii z zakresu inteligencji emocjonalnej i społecznej (Goleman), odniesienia do inteligencji wielorakiej (Gardner) oraz aspektów funkcjonowania poznawczego (pamięć, uwaga, spostrzegawczość).
WięcejTeoria główna
Inteligencje
W narzędziu znajdują się wskaźniki behawioralne odnoszące się do teorii z zakresu:
- Inteligencji emocjonalnej i społecznej (Goleman) jako czynnika wpływającego na dobre przystosowanie do środowiska z uwzględnieniem kompetencji osobistych i społecznych (samoświadomość, samoregulacja, akceptacja, empatia, inteligencja społeczna, za: Matczak). Inteligencja emocjonalna i społeczna znalazły swoje miejsce w narzędziu ze względu na szeroki wpływ IE na funkcjonowanie interpersonalne i zespołowe oraz predyktory sukcesu prywatnego i zawodowego wypływającego z wysokiego wskaźnika inteligencji emocjonalnej (badania Goleman, absolwenci Harvarda), ponadto jest to jedna z kompetencji przyszłości (2030) według Światowego Forum Ekonomicznego
- odniesienia do inteligencji wielorakiej (Gardner)
W narzędziu przyjęto definicję inteligencji rozumianej jako zasób adaptacyjny, „zdolność do rozwiązywania problemów lub do tworzenia produktów cenionych w określonym środowisku kulturowym lub w społeczności” (1993) (Zimbardo). Inteligencja wieloraka stanowiła jedną z inspiracji teoretycznych związanych z adaptacją, szerokimi zdolnościami, jakie wykorzystywane mogą być w miejscu pracy (logiczno-matematyczna, językowa, przestrzenna/wizualna, muzyczna, cielesno-kinestetyczna, interpersonalna/społeczna, przyrodnicza, intrapersonalna) - aspektów funkcjonowania poznawczego (pamięć, uwaga, spostrzegawczość – wybrane testy)
Kreatywność
Kreatywne myślenie wyraża się na operacjach takich jak: poszukiwanie nowych, nietypowych rozwiązań, generowanie nowych pomysłów (np. w celu podnoszenia jakości i rozwoju), nietypowe zastosowania istniejących elementów czy spontaniczne przypuszczania (Torrance).
WięcejTeoria główna
Kreatywność
Kreatywne myślenie wyraża się na operacjach takich jak: poszukiwanie nowych, nietypowych rozwiązań, generowanie nowych pomysłów (np. w celu podnoszenia jakości i rozwoju), nietypowe zastosowania istniejących elementów czy spontaniczne przypuszczania (Torrance).
W rozumieniu kreatywności istotną była również teoria komponentów kreatywności Teresy Amabile, zgodnie z którą kreatywność pojawia się, gdy spełnione są poniższe kryteria:
- jest tworzone coś nowego, coś co wcześniej nie funkcjonowało (idea, produkt, rozwiązanie)
- jest to przydatne/pasujące do określonych celów,
- jest to stworzone przez jedną osobę lub małą grupę osób współpracujących ze sobą.
Teoria komponentów kreatywności opracowana przez Amabile zakłada, że poziom efektywności kreowania nie zawsze jest na takim samym poziomie. Istnieją czynniki które mają wpływ na to czy warunki będą sprzyjające kreatywności, czy będzie odwrotnie. Są to:
- umiejętności, wiedza, doświadczenie w określonym zakresie/tematyce działań,
- wewnętrzna chęć działania, motywacja,
- czynniki osobowościowe, zdolności poznawcze,
- czynniki zewnętrzne, otoczenie.
Ekstrawersja
Definiuje się ją jako cechę osobowości, która charakteryzuje się otwartością, asertywnością, aktywnością, poszukiwaniem nowych doznań i komfortem w związku z koniecznością przebywania z innymi ludźmi.
Więcej o ekstrawersjiWielka Piątka
Ekstrawersja
Definiuje się ją jako cechę osobowości, która charakteryzuje się otwartością, asertywnością, aktywnością, poszukiwaniem nowych doznań i komfortem w związku z koniecznością przebywania z innymi ludźmi. Ekstrawersja jest przeciwstawiona introwersji, w której osoby preferują przebywanie i przeżywanie doświadczeń (lub czują się bardziej komfortowo) w pojedynkę. Osoby, które deklarują się jako ekstrawertycy mogą mieć potrzebę przebywania w grupie, odkrywania oraz poszukiwania nowych doświadczeń w których będą mogli wykazać się społecznie przebywając z innymi osobami. Wysoce ekstrawertyczna może odczuwać dyskomfort podczas dłuższego przebywania (np. w pracy) bez kontaktu z innymi osobami.
Ekstrawersja i introwersja odnoszą się do ukierunkowania preferowanego funkcjonowania – w kierunku zewnętrznym (interpersonalnym) lub wewnętrznym (intrapersonalnym).
Może się zdarzyć, że w niektórych sytuacjach osoby, które uważają się za ekstrawertyków mogą określać się “bardziej” introwertykami, dlatego też testy mogą pomóc określić osobie, czy bliżej jej jest to bycia osobą ekstrawertyczną lub introwertyczną, co wpływa na preferencję wobec wykonywania pracy zespołowo lub indywidualnie oraz na aspekty związane z potrzebą stymulacji społecznej (potrzeba bycia w grupie) czy pracy indywidualnej.
Neurotyzm
→ Stabilność emocjonalna
Neurotyzm definiuje się jako skłonność do odczuwania podwyższonego napięcia w związku z towarzyszącymi emocjami i stresem. Neurotyzm rozumiany jest jako przeżywanie negatywnego afektu w sposób wydłużony w czasie lub na podwyższonym poziomie.
Więcej o neurotyźmieWielka Piątka
Neurotyzm → Stabilność emocjonalna:
Definiuje się go jako skłonność do odczuwania podwyższonego napięcia w związku z towarzyszącymi emocjami i stresem. Neurotyzm rozumiany jest jako przeżywanie negatywnego afektu w sposób wydłużony w czasie lub na podwyższonym poziomie.
Może on występować w różnym nasileniu. Wysoki neurotyzm może wiązać się z częstszym przeżywaniem niepokoju, lęku, obniżonego nastroju oraz częstszym i bardziej intensywnym przeżywaniem stresu, co może utrudniać funkcjonowanie społeczne, nie jest jednak w żaden sposób wykluczające. W modelu wykorzystywane jest określenie i koncept stabilności emocjonalnej jako cechy pożądanej w profilu na stanowisku.
Stabilność emocjonalna rozumiana jest jako zdolność przeżywania emocji na akceptowalnym (komfortowym) poziomie, zdolność zmiany perspektywy w sytuacji stresowej, umiejętność rozładowania emocji i stresu w społecznie akceptowalny sposób, przeżywanie (np. sytuacji zawodowych, takich jak rozmowa z klientem, czy wystąpienie przed grupą) wyzwań bez nadmiernego obciążenia emocjonalnego.
Ugodowość
Definiuje się ją jako umiejętność dopasowania i poszukiwanie kompromisów. Objawia się, przykładowo, poprzez: życzliwość, altruizm, skromność, uległość, taktowność, elastyczność.
Więcej o ugodowościWielka Piątka
Ugodowość
Definiuje się ją jako umiejętność dopasowania i poszukiwanie kompromisów. Objawia się, przykładowo, poprzez: życzliwość, altruizm, skromność, uległość, taktowność, elastyczność.
Osoby te mogą mieć pozytywne spojrzenie na ludzką naturę i w przyjazny sposób komunikują się z innymi. Potrafią dobrze się dogadywać przy konieczności współpracy z innymi. Są w stanie przedkładać interesy innych ponad własne obowiązki lub potrzeby.
Osoby z wysokim poziomem ugodowości często dążą do osiągnięcia harmonii społecznej. Dla osób ugodowych bardzo ważne są dobre relacje z innymi osobami. Mogą chętnie służyć pomocą oraz wychodzić z założenia, że ludzie są uczciwi i godni zaufania. Ugodowość jest ogromną zaletą podczas tworzenia i formowania się zespołu w firmie. To dzięki niej można utrzymać harmonię na płaszczyźnie pracowniczej. Może stanowić utrudnienie w tych sytuacjach zawodowych które będą wymagały podjęcia trudnych oraz obiektywnych decyzji lub wymagana jest asertywność.
Sumienność
Sumienność rozumiana jest jako samodyscyplina i dążenie do organizacji i uporządkowania. Osoby sumienne komfortowo czują się, gdy mogą postępować według ustalonego planu. Skrupulatnie planują swoje działania, co może wiązać się z wytrwałością w dążeniu do celu.
Więcej o sumiennościWielka Piątka
Sumienność
Sumienność rozumiana jest jako samodyscyplina i dążenie do organizacji i uporządkowania. Osoby sumienne komfortowo czują się, gdy mogą postępować według ustalonego planu. Skrupulatnie planują swoje działania, co może wiązać się z wytrwałością w dążeniu do celu.
Osoby te cechuje odpowiedzialność, rzetelność, sumienność. Osoby z wysokim wynikiem sumienności mogą sprawdzić się w ustalaniu i osiąganiu długoterminowych celów. Potrafią (lub chętnie nauczą się) umiejętnie i skutecznie zaplanować cały plan działania aby osiągnąć wyznaczone cele. Są postrzegani przez inne osoby jako odpowiedzialne, skrupulatne i rzetelne.
Otwartość
na doświadczenia
Otwartość odnosi się do sześciu różnych aspektów; wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie oraz otwartość na idee i wartości. Osoby otwarte na doświadczenie chętnie próbują nowych doświadczeń, są obdarzone wyobraźnią, nie sprawia im problemu marzenie, a następnie realizacja zadań, które krok po kroku prowadzą do spełniania założonych celów, wykazują zainteresowanie uczeniem się, rozwojem lub poznawaniem nowych ludzi i zdobywaniem nowych doświadczeń.
Więcej o otwartości na doświadczeniaWielka Piątka
Otwartość na doświadczenia
Otwartość odnosi się do sześciu różnych aspektów; wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie oraz otwartość na idee i wartości. Osoby otwarte na doświadczenie chętnie próbują nowych doświadczeń, są obdarzone wyobraźnią, nie sprawia im problemu marzenie, a następnie realizacja zadań, które krok po kroku prowadzą do spełniania założonych celów, wykazują zainteresowanie uczeniem się, rozwojem lub poznawaniem nowych ludzi i zdobywaniem nowych doświadczeń.
Przeciwieństwem otwartości jest sztywność, która blokuje podejmowanie wyzwań i ciekawość świata, związaną z np. z podróżowaniem, poznawaniem ludzi, uczeniem się nowych rzeczy.
Otwartość odnosi się również do świata wewnętrznego. Osoby otwarte chcą poznawać siebie, próbować zrozumieć swoje emocje, jakie są ich przyczyny i konsekwencje. Osoby otwarte chętnie zdobywają nową wiedzę, nie zamykają się na obce wartości, a ich poglądy nie są skrajnie konserwatywne. Otwartość na estetykę związana jest z chęcią tworzenia i obcowania ze sztuką oraz pięknem.
