Wielka Piątka oznacza zestaw pięciu głównych cech, które służą do określenia osobowości człowieka. Do tego zestawu należą: otwartość, ugodowość, sumienność, neurotyzm i ekstrawersja. Cechy te coraz częściej wykorzystywane są w HR, aby pomóc rekruterom ustalić, w jaki sposób dany kandydat do pracy będzie się zachowywał oraz jaki typ zadań będzie dla niego najbardziej odpowiedni. We wcześniejszym artykule omawialiśmy już inną cechę należącą do Wielkiej Piątki – otwartość. Dziś przyjrzymy się jednej z cech Wielkiej Piątki – ekstrawersji. Wyjaśnimy, jakie pomniejsze cechy się na nią składają oraz jakie zachowania przejawiają osoby ekstrawertyczne.
Na początek warto wspomnieć, że ekstrawersja jest jedną z najczęściej przytaczanych cech osobowości, co oznacza, że większość z nas potrafi mniej lub bardziej dokładnie określić, na czym polega i poprzez jakie zachowania się przejawia. Zazwyczaj ekstrawersję zestawiamy z jej przeciwieństwem, czyli introwersją. Jest to spore ułatwienie, gdyż obie cechy tworzą skomplikowany zestaw pomniejszych cech, umiejętności i zdolności, które ulokowane są na skali obrazującej osobowość człowieka. Należy mieć zatem świadomość, że praktycznie nie ma ludzi całkowicie ekstrawertycznych lub introwertycznych. Zdecydowana większość z nas znajduje się gdzieś na skali – bliżej albo dalej tych dwóch przeciwnych sobie obszarów.
Czym jest ekstrawersja?
Ekstrawersja jest cechą osobowości człowieka, która określa nasilenie pewnego zestawu atrybutów występujących w sposobie myślenia i zachowania jednostki względem jej samej, innych ludzi i relacji z otoczeniem. Osoby ekstrawertyczne zazwyczaj postrzega się jako energiczne, towarzyskie i przyjazne, dlatego dość łatwo jest wyłonić takie jednostki z tłumu. Podobnie jest z introwertykami, którzy odbierani są raczej jako osoby spokojne, lubiące samotność, nie przepadające za byciem w centrum uwagi i stroniące od towarzystwa.
W przeciwieństwie do introwertyzmu, ekstrawertyzm wiąże się z ogromną energią, która uaktywnia się głównie w obecności innych. Źródłem tej energii są ludzie, a także ku ludziom jest ona kierowana. Oznacza to, że ekstraweycy w pewien sposób emanują energią, zarażają ją, wprawiając w ruch wszystko i wszystkich, co znajduje się w ich otoczeniu. Mogą być postrzegani jako ci, którzy najwięcej mówią i robią, czyli po prostu „wszędzie ich pełno”.
Poprzez jakie zachowania przejawia się ekstrawersja?
Ekstrawertycy dobrze czują w sytuacjach społecznych, szybko się do nich dostosowują i wchodzą w nowe role społeczne. Chętnie nawiązują relacje, dlatego zazwyczaj są pierwszymi, którzy zaczynają kontakt z nowo poznaną osobą. Łatwo znajdują tematy, więc nie mają problemów z prowadzeniem rozmów. Jednocześnie posiadają silną potrzebę wyrażania swojego zdania, a co za tym idzie – cechują się zdolnością do głoszenia opinii i asertywnego reagowania na to, z czym się nie zgadzają. Błędem jest jednak myślenie, że ekstrawertycy koniecznie szukają atencji i dążą do tego, aby być w centrum uwagi. Czerpią energię z interakcji społecznych, co oznacza, że potrzebują stymulacji wychodzącej od innych. Do spotkań z ludźmi pochodzą w sposób optymistyczny i odczuwają z tego powodu ogromne podekscytowanie. Zwyczajnie cieszą się z towarzystwa ludzi, dlatego z łatwością przedstawiają się innym i zaczynają z nimi rozmowę, co może okazać się bardzo pomocne w integrowaniu nowo zatrudnionych pracowników.
Osoby ekstrawertyczne wolą wykonywać czynności, niż rozmyślać. Jest to jedna z głównych cech, która odróżnia ich od introwertyków, którzy kierują swoją uwagę do wewnątrz, czyli analizują siebie, swoje zachowanie i wydarzenia z danego dnia. Zazwyczaj w pracy osoby ekstrawertyczne preferować będą działania szybkie, konkretne, wyzwaniowe, zaś unikać będą nudy, systematyczności i monotonii. Ważnym aspektem w zatrudnianiu ekstrawertyków jest to, że mają oni silny wpływ na otoczenie. Wpływ ten może być zarówno dobry, jak i zły. Z jednej strony mogą szerzyć życzliwość, otwartość, optymizm i pozytywne emocje. Z drugiej zaś mogą stać się liderem w sytuacjach konfliktowych i zachęcać do buntów wzgledem przełożonych.
Ekstrawertycy mogą oddziaływać na atmosferę panującą w firmie, wprowadzając do niej energię, motywację i pozytywne podejście. Pomagają uwierzyć swoim współpracownikom, że mogą poradzić sobie z każdym kryzysem. Potrafią rozładowywać stres innych ludzi (np. poprzez żarty i śmiech). Czasem są zbyt dociekliwi, ponieważ interesują się zarówno kwestiami zawodowymi, jak i prywatnymi swoich kolegów i koleżanek z pracy. Może zdarzyć się, że przytłaczają bardziej introwertyczne osoby swoją osobowością, a także mogą nieświadomie naruszać ich strefę komfortu. Ich pewność siebie, wiara we własne możliwości, asertywność oraz towarzyskość sprawiają, że są dobrymi menedżerami. Zazwyczaj potrafią pociągnąć za sobą tłumy, co firma może wykorzystać celem motywowania i angażowania pracowników.
Dopasowane do ekstrawertyków środowisko powinno być nastawione na pracę zespołową. Aby w pełni wykorzystać ich potencjał należy pamiętać, że wolą oni przebywać w dużych grupach społecznych, więc nie przepadają za samotnością. Ekstrawertyków lepiej przydzielić do działu, niż oddelegowywać ich do samodzielnego stanowiska. Pamiętać należy również o wyróżniającej ich gadatliwości. Dość łatwo jest ich rozproszyć, jeśli dociera do nich wiele różnych bodźców. Wyizolowanie z grupy społecznej wzbudza w nich dyskomfort i jest odbierane wręcz jako pewnego rodzaju kara.
Zatrudniając ekstrawertycznych pracowników, należy również mieć na uwadze, że mają oni skłonność do podejmowania ryzyka. Chętnie poszukują nowych rozwiązań, dzięki czemu świetnie poradzą sobie z kreatywnymi zadaniami. Nie boją się porażek, dlatego poszukują niekonwencjonalnych rozwiązań problemów. Jednocześnie jednak należy pilnować, aby ich odwaga nie doprowadziła do lekkomyślności, gdyż skutki tego dla firmy mogą być tragiczne. Jednocześnie należy pamiętać, że ekstrawertycy poświęcają mnóstwo czasu spotkaniom towarzyskim. Ich grafik jest zazwyczaj pełny, dlatego przed mianowaniem ich na liderów, należy dobrze zastanowić się, czy dana osoba będzie w stanie w pełni skupić się na obowiązkach zawodowych.
Jak zmierzyć ekstrawersję?
Poziom ekstrawersji może się zmieniać w czasie. Oznacza to, że w pewnym momentach możemy być bardziej lub mniej towarzyscy. Warto zatem wspomnieć również o ambiwersji, która stanowi połączenie cech introwertycznych i ekstrawertycznych. Ambiwertyk może przebywać zarówno wśród ludzi, czerpiąc z tego radość, jak i dobrze radzić sobie w samotności. Wszystko zależy od tego, w jakiej sytuacji się znajduje. Ze względu na swą płynność skala między introwertyzmem a ekstrawertyzmem jest trudna do uchwycenia bez wykorzystania specjalnych narzędzi psychologicznych, takich jak testy psychometryczne.
Określenie indywidualnych cech osobowości s pozwala w lepszy sposób zarządzać środowiskiem pracy oraz dopasowywać stanowiska do potrzeb, zdolności i możliwości pracowników. Istnieją bowiem zadania, z którymi najlepiej poradzą sobie ekstrawertycy, a także role w firmie, które łatwo będzie im wypełnić. Z tego względu działy HR powinny wykorzystywać oceny osobowości i testy psychometryczne, które pozwalają uchwycić zakres wszystkich cech Wielkiej Piątki, aby stworzyć pełnowymiarowy obraz danej osoby.
W ten sposób pracodawca zyskuje szeroki zakres informacji odnośnie tego, w jaki sposób pracownik będzie się zachowywał w różnych sytuacjach zawodowych, jak będzie reagować na stres i presję, czy woli pracę indywidualną czy grupową, czy nadaje się na lidera, jakie cechy miękkie posiada i jaki typ pracy jest przez niego preferowany. W ten sposób można ustalić nie tylko poziom ekstrawersji swoich pracowników, ale wszystkich cech, zdolności i umiejętności, jakie posiadają. Uzyskane wyniki pozwalają stworzyć zgrany zespół, w którym ludzie uzupełniają się nawzajem, rozwijają swoim własnym tempem i odnajdują spełnienie w najlepszych dla siebie obszarach.
