Założenia teoretyczne
narzędzia Staffly
Zespół badawczy
Posiadamy nasze autorskie narzędzie psychometryczne tworzone i dostosowywane przez dedykowany zespół ekspertów z zakresu psychologii, socjologii, psychometrii i analityki.
Główna teoria
Współpraca i komunikacja
Teoria główna
Współpraca i komunikacja
W zakresie współpracy i komunikacji oparto się na teoriach:
Teoria współpracy i rywalizacji (Deutsch)
Deutsch wychodzi z założenia, iż konflikty interpersonalne (rozumiane jako postrzeganie różnic jako niemożliwych do pogodzenia) są nieuniknione, podobnie przyjęto w założeniu narzędzia. Deutsch określił cele dwóch osób (grup) jako cele o zależności pozytywnej lub negatywnej (zależność pozytywna: dwie strony dążą do podobnego celu różnymi metodami lub zależność negatywna: dwie strony dążą do zupełnie różnych efektów, wtedy mówimy o konflikcie interesów), ponadto ludzie podejmują działania związane z osiąganiem celów jako działania skuteczne (przybliżają nas do celu) lub nieskuteczne (nieefektywne, oddalają nas od celu).
Konflikty w zespole, zgodnie z koncepcją Deutscha, powstają jako efekt relacji pomiędzy mechanizmami współpracy i rywalizacji, zgodnie z którymi w grupie funkcjonują mechanizmy współpracy i rywalizacji, które wynikają z trzech procesów:
- możliwości zastąpienia – dopuszczanie realizacji różnych celów i wartości z dopuszczeniem perspektywy innych
- postawy – predyspozycji do pozytywnego lub negatywnego wartościowania sytuacji, dążeń, działań, osób (co prowadzi do współpracy lub rywalizacji)
Teoria porozumienia bez przemocy (Rosenberg)
Koncepcja odnosząca się do komunikacji asertywnej, nie nastawionej na realizację, związanej z kompetencjami personalnymi (wyrażanie własnych emocji, obserwacji, potrzeb i oczekiwań) z poszanowaniem perspektywy drugiej osoby. Za pomocą komunikacji bez przemocy porozumiewamy się tak aby nie ranić, nie zastraszać innych osób i rozmawiając z nimi słuchać tego co chcą nam przekazać.
Dobre porozumienie bez przemocy to takie, w którym pomimo braku zgody z rozmówcą, nie reagujemy złością lub agresją, lecz spokojnie pozostawiamy przestrzeń dla drugiej osoby i czekamy aż ktoś wyrazi swoje poglądy. Komunikaty zgodne z NVC opierają się na jasnym wyrażeniu obserwacji opartej na faktach (własnej perspektywy), emocji i konsekwencji towarzyszących powstałym obserwacjom lub sytuacji, komunikowaniu o własnych potrzebach oraz umiejętności wyrażania oczekiwań i próśb.
Oba spojrzenia na komunikację w pracy pozwalają zrozumieć komunikaty jako aspekty związane z kompetencjami osobistymi jak i związanymi z funkcjonowaniem zespołowym (wspierającym współpracę lub rywalizację).
Inteligencje
W narzędziu znajdują się wskaźniki behawioralne odnoszące się do teorii z zakresu inteligencji emocjonalnej i społecznej (Goleman), odniesienia do inteligencji wielorakiej (Gardner) oraz aspektów funkcjonowania poznawczego (pamięć, uwaga, spostrzegawczość).
WięcejTeoria główna
Inteligencje
W narzędziu znajdują się wskaźniki behawioralne odnoszące się do teorii z zakresu:
- Inteligencji emocjonalnej i społecznej (Goleman) jako czynnika wpływającego na dobre przystosowanie do środowiska z uwzględnieniem kompetencji osobistych i społecznych (samoświadomość, samoregulacja, akceptacja, empatia, inteligencja społeczna, za: Matczak). Inteligencja emocjonalna i społeczna znalazły swoje miejsce w narzędziu ze względu na szeroki wpływ IE na funkcjonowanie interpersonalne i zespołowe oraz predyktory sukcesu prywatnego i zawodowego wypływającego z wysokiego wskaźnika inteligencji emocjonalnej (badania Goleman, absolwenci Harvarda), ponadto jest to jedna z kompetencji przyszłości (2030) według Światowego Forum Ekonomicznego
- odniesienia do inteligencji wielorakiej (Gardner)
W narzędziu przyjęto definicję inteligencji rozumianej jako zasób adaptacyjny, „zdolność do rozwiązywania problemów lub do tworzenia produktów cenionych w określonym środowisku kulturowym lub w społeczności” (1993) (Zimbardo). Inteligencja wieloraka stanowiła jedną z inspiracji teoretycznych związanych z adaptacją, szerokimi zdolnościami, jakie wykorzystywane mogą być w miejscu pracy (logiczno-matematyczna, językowa, przestrzenna/wizualna, muzyczna, cielesno-kinestetyczna, interpersonalna/społeczna, przyrodnicza, intrapersonalna) - aspektów funkcjonowania poznawczego (pamięć, uwaga, spostrzegawczość – wybrane testy)
Osobowość
Kreatywność
Kreatywne myślenie wyraża się na operacjach takich jak: poszukiwanie nowych, nietypowych rozwiązań, generowanie nowych pomysłów (np. w celu podnoszenia jakości i rozwoju), nietypowe zastosowania istniejących elementów czy spontaniczne przypuszczania (Torrance).
WięcejTeoria główna
Kreatywność
Kreatywne myślenie wyraża się na operacjach takich jak: poszukiwanie nowych, nietypowych rozwiązań, generowanie nowych pomysłów (np. w celu podnoszenia jakości i rozwoju), nietypowe zastosowania istniejących elementów czy spontaniczne przypuszczania (Torrance).
W rozumieniu kreatywności istotną była również teoria komponentów kreatywności Teresy Amabile, zgodnie z którą kreatywność pojawia się, gdy spełnione są poniższe kryteria:
- jest tworzone coś nowego, coś co wcześniej nie funkcjonowało (idea, produkt, rozwiązanie)
- jest to przydatne/pasujące do określonych celów,
- jest to stworzone przez jedną osobę lub małą grupę osób współpracujących ze sobą.
Teoria komponentów kreatywności opracowana przez Amabile zakłada, że poziom efektywności kreowania nie zawsze jest na takim samym poziomie. Istnieją czynniki które mają wpływ na to czy warunki będą sprzyjające kreatywności, czy będzie odwrotnie. Są to:
- umiejętności, wiedza, doświadczenie w określonym zakresie/tematyce działań,
- wewnętrzna chęć działania, motywacja,
- czynniki osobowościowe, zdolności poznawcze,
- czynniki zewnętrzne, otoczenie.
Motywacja
Wskaźniki motywacyjne rozumiane jako zestaw czynników związanych z indywidualnym podejmowaniem wyzwań do działania i podejmowania ambitnych wyzwań (indywidualnie) w odwołaniu do koncepcji Karaska, Zuckermana i Schulera.
WięcejTeoria główna
Motywacja
Wskaźniki motywacyjne rozumiane jako zestaw czynników związanych z indywidualnym podejmowaniem wyzwań do działania i podejmowania ambitnych wyzwań (indywidualnie) w odwołaniu do koncepcji Karaska, Zuckermana i Schulera.
- Teoria poszukiwania doznań (Zuckerman) – w zakresie motywacji: potrzeba stymulacji, poszukiwanie nowych doświadczeń, przygód
- Koncepcja motywacji osiągnięć (Schuler) – pewność siebie, ambicja, samokontrola
- Model Job demand – Control (Karasek)
- model JD-C
Temperament
Temperament to zespół pogrupowanych czynników osobowościowych warunkujących przystosowanie człowieka do otoczenia, jego zdolność przyswajania doświadczeń i uczenia się (H. Eysenck 1952, 1967, 1982).
WięcejTeoria główna
Temperament
Temperament to zespół pogrupowanych czynników osobowościowych warunkujących przystosowanie człowieka do otoczenia, jego zdolność przyswajania doświadczeń i uczenia się (H. Eysenck 1952, 1967, 1982). Model PEN dowodzi biologicznych predyspozycji do pewnych cech i zachowań. Według niej osobowość człowieka zależy od równowagi pomiędzy “pobudzeniem” i “hamowaniem” autonomicznego układu nerwowego na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne, czyli predyspozycji do różnego poziomu reagowania na bodźce (np. na stres, wyzwania czy trudności).
- Introwersja → Ekstrawersja (ukierunkowanie człowieka na bodźce wewnętrzne lub do zewnątrz) oraz druga oś:
- Stabilność emocjonalna → Neurotyzm (siła reakcji na bodźce oraz czas utrzymywania się reakcji w organizmie).
Typy temperamentalne, pochodzące ze starożytności z koncepcji Hipokratesa-Galena, będące pochodną tych dwóch osi, przedstawiają się w sposób następujący:
- Choleryk – ekstrawertyk neurotyk
- Sangwinik – ekstrawertyk stabilny emocjonalnie
- Melancholik – introwertyk neurotyk
- Flegmatyk – introwertyk stabilny emocjonalnie.
Eysenck określa temperament jako sposób wyrażania i przeżywania emocji, w związku z czym, w zależności od typu reagowania można odnosić się do cech takich jak: radzenie sobie ze stresem, wykazywanie inicjatywy własnej, predyspozycje do pracy samodzielnej lub grupowej, cierpliwość, łatwość i gotowość do nawiązywania relacji oraz zarządzania konfliktami. W zakresie stresu narzędzie oparło się na koncepcji Endlera i Parkera (style radzenia sobie ze stresem).
Teoria
Wielkiej Piątki
Z przeprowadzonych przez nich badań wynika, że poziom ekstrawersji i neurotyzmu zaczyna obniżać się w granicach 30 roku życia, podczas gdy ugodowość i sumienność staje się coraz bardziej dominująca z wiekiem. Mimo to autorzy koncepcji uważają każdą z cech za względnie stałą i komplementarną (Campbell, Lindzey, Hall).
Model Wielkiej Piątki z założenia jest uniwersalny, niezależny od płci, pochodzenia etnicznego czy kultury. Zauważono na przykład, że kraje, w których obywatele cechują się niskim poziomem ekstrawersji i wysokim poziomem sumienności, wyróżniają się wysokim dystansem władzy. Z kolei te, w których dominują ekstrawersja i otwartość na doświadczenie, są kulturami maskulinistycznymi.
Cechy wchodzące w skład Wielkiej Piątki mogą mieć wpływ na wiele aspektów związanych zarówno z czynnikami behawioralnymi, jak i emocjonalnymi. Costa i McCrae w swoich badaniach dowodzą, że ekstrawersja i ugodowość są obszarami określającymi zachowania interpersonalne, ugodowość i otwartość wpływają na postawy, zaś ekstrawersja i neurotyzm wchodzą w skład zagadnień związanych z emocjami.
Ekstrawersja
Definiuje się ją jako cechę osobowości, która charakteryzuje się otwartością, asertywnością, aktywnością, poszukiwaniem nowych doznań i komfortem w związku z koniecznością przebywania z innymi ludźmi.
Więcej o ekstrawersjiWielka Piątka
Ekstrawersja
Definiuje się ją jako cechę osobowości, która charakteryzuje się otwartością, asertywnością, aktywnością, poszukiwaniem nowych doznań i komfortem w związku z koniecznością przebywania z innymi ludźmi. Ekstrawersja jest przeciwstawiona introwersji, w której osoby preferują przebywanie i przeżywanie doświadczeń (lub czują się bardziej komfortowo) w pojedynkę. Osoby, które deklarują się jako ekstrawertycy mogą mieć potrzebę przebywania w grupie, odkrywania oraz poszukiwania nowych doświadczeń w których będą mogli wykazać się społecznie przebywając z innymi osobami. Wysoce ekstrawertyczna może odczuwać dyskomfort podczas dłuższego przebywania (np. w pracy) bez kontaktu z innymi osobami.
Ekstrawersja i introwersja odnoszą się do ukierunkowania preferowanego funkcjonowania – w kierunku zewnętrznym (interpersonalnym) lub wewnętrznym (intrapersonalnym).
Może się zdarzyć, że w niektórych sytuacjach osoby, które uważają się za ekstrawertyków mogą określać się “bardziej” introwertykami, dlatego też testy mogą pomóc określić osobie, czy bliżej jej jest to bycia osobą ekstrawertyczną lub introwertyczną, co wpływa na preferencję wobec wykonywania pracy zespołowo lub indywidualnie oraz na aspekty związane z potrzebą stymulacji społecznej (potrzeba bycia w grupie) czy pracy indywidualnej.
Neurotyzm
→ Stabilność emocjonalna
Neurotyzm definiuje się jako skłonność do odczuwania podwyższonego napięcia w związku z towarzyszącymi emocjami i stresem. Neurotyzm rozumiany jest jako przeżywanie negatywnego afektu w sposób wydłużony w czasie lub na podwyższonym poziomie.
Więcej o neurotyźmieWielka Piątka
Neurotyzm → Stabilność emocjonalna:
Definiuje się go jako skłonność do odczuwania podwyższonego napięcia w związku z towarzyszącymi emocjami i stresem. Neurotyzm rozumiany jest jako przeżywanie negatywnego afektu w sposób wydłużony w czasie lub na podwyższonym poziomie.
Może on występować w różnym nasileniu. Wysoki neurotyzm może wiązać się z częstszym przeżywaniem niepokoju, lęku, obniżonego nastroju oraz częstszym i bardziej intensywnym przeżywaniem stresu, co może utrudniać funkcjonowanie społeczne, nie jest jednak w żaden sposób wykluczające. W modelu wykorzystywane jest określenie i koncept stabilności emocjonalnej jako cechy pożądanej w profilu na stanowisku.
Stabilność emocjonalna rozumiana jest jako zdolność przeżywania emocji na akceptowalnym (komfortowym) poziomie, zdolność zmiany perspektywy w sytuacji stresowej, umiejętność rozładowania emocji i stresu w społecznie akceptowalny sposób, przeżywanie (np. sytuacji zawodowych, takich jak rozmowa z klientem, czy wystąpienie przed grupą) wyzwań bez nadmiernego obciążenia emocjonalnego.
Ugodowość
Definiuje się ją jako umiejętność dopasowania i poszukiwanie kompromisów. Objawia się, przykładowo, poprzez: życzliwość, altruizm, skromność, uległość, taktowność, elastyczność.
Więcej o ugodowościWielka Piątka
Ugodowość
Definiuje się ją jako umiejętność dopasowania i poszukiwanie kompromisów. Objawia się, przykładowo, poprzez: życzliwość, altruizm, skromność, uległość, taktowność, elastyczność.
Osoby te mogą mieć pozytywne spojrzenie na ludzką naturę i w przyjazny sposób komunikują się z innymi. Potrafią dobrze się dogadywać przy konieczności współpracy z innymi. Są w stanie przedkładać interesy innych ponad własne obowiązki lub potrzeby.
Osoby z wysokim poziomem ugodowości często dążą do osiągnięcia harmonii społecznej. Dla osób ugodowych bardzo ważne są dobre relacje z innymi osobami. Mogą chętnie służyć pomocą oraz wychodzić z założenia, że ludzie są uczciwi i godni zaufania. Ugodowość jest ogromną zaletą podczas tworzenia i formowania się zespołu w firmie. To dzięki niej można utrzymać harmonię na płaszczyźnie pracowniczej. Może stanowić utrudnienie w tych sytuacjach zawodowych które będą wymagały podjęcia trudnych oraz obiektywnych decyzji lub wymagana jest asertywność.
Sumienność
Sumienność rozumiana jest jako samodyscyplina i dążenie do organizacji i uporządkowania. Osoby sumienne komfortowo czują się, gdy mogą postępować według ustalonego planu. Skrupulatnie planują swoje działania, co może wiązać się z wytrwałością w dążeniu do celu.
Więcej o sumiennościWielka Piątka
Sumienność
Sumienność rozumiana jest jako samodyscyplina i dążenie do organizacji i uporządkowania. Osoby sumienne komfortowo czują się, gdy mogą postępować według ustalonego planu. Skrupulatnie planują swoje działania, co może wiązać się z wytrwałością w dążeniu do celu.
Osoby te cechuje odpowiedzialność, rzetelność, sumienność. Osoby z wysokim wynikiem sumienności mogą sprawdzić się w ustalaniu i osiąganiu długoterminowych celów. Potrafią (lub chętnie nauczą się) umiejętnie i skutecznie zaplanować cały plan działania aby osiągnąć wyznaczone cele. Są postrzegani przez inne osoby jako odpowiedzialne, skrupulatne i rzetelne.
Otwartość
na doświadczenia
Otwartość odnosi się do sześciu różnych aspektów; wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie oraz otwartość na idee i wartości. Osoby otwarte na doświadczenie chętnie próbują nowych doświadczeń, są obdarzone wyobraźnią, nie sprawia im problemu marzenie, a następnie realizacja zadań, które krok po kroku prowadzą do spełniania założonych celów, wykazują zainteresowanie uczeniem się, rozwojem lub poznawaniem nowych ludzi i zdobywaniem nowych doświadczeń.
Więcej o otwartości na doświadczeniaWielka Piątka
Otwartość na doświadczenia
Otwartość odnosi się do sześciu różnych aspektów; wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie oraz otwartość na idee i wartości. Osoby otwarte na doświadczenie chętnie próbują nowych doświadczeń, są obdarzone wyobraźnią, nie sprawia im problemu marzenie, a następnie realizacja zadań, które krok po kroku prowadzą do spełniania założonych celów, wykazują zainteresowanie uczeniem się, rozwojem lub poznawaniem nowych ludzi i zdobywaniem nowych doświadczeń.
Przeciwieństwem otwartości jest sztywność, która blokuje podejmowanie wyzwań i ciekawość świata, związaną z np. z podróżowaniem, poznawaniem ludzi, uczeniem się nowych rzeczy.
Otwartość odnosi się również do świata wewnętrznego. Osoby otwarte chcą poznawać siebie, próbować zrozumieć swoje emocje, jakie są ich przyczyny i konsekwencje. Osoby otwarte chętnie zdobywają nową wiedzę, nie zamykają się na obce wartości, a ich poglądy nie są skrajnie konserwatywne. Otwartość na estetykę związana jest z chęcią tworzenia i obcowania ze sztuką oraz pięknem.
Analiza rzetelności
(alfa Cronbacha)
Szacowanie rzetelności skali bazuje na korelacjach pomiędzy pomiarami lub pozycjami skali, składającymi się na daną skalę, w relacji do wariancji pozycji. Na każdy pomiar składa się prawdziwy wynik dla danego pojęcia czy sformułowania, ale także nieznany błąd losowy. Im bardziej pomiar odzwierciedla głównie wynik prawdziwy, tym bardziej jest rzetelny. Na finalny wynik ma więc wpływ liczba pojęć czy sformułowań – większa liczba użytych elementów skali sprawia, że w ostatecznym rozrachunku jest ona bardziej rzetelna (dokładniej mierzy dane zjawisko).
To istotne zastrzeżenie z punktu widzenia zaproponowanej w opracowanych testach psychometrycznych liczby cech i składających się na nie liczby sformułowań. Otóż, na każdą cechę składa się finalnie 6 sformułowań, które mierzą kompetencje kandydata w danym zakresie. To w sumie niewiele. Jednocześnie, poziom finalnego dopasowania do danego stanowiska pracy mierzony jest nie za pomocą jednej cechy, ale 5-7 cech, a więc ostatecznie jest to skala złożona z 30-42 sformułowań.
W analizie rzetelności opracowanych skal wykorzystano współczynnik alfa Cronbacha:
α = (k / (k-1)) * [1 – ∑(s2i) / s2sum]
gdzie s2i oznacza wariancje k pojedynczych pozycji, s2sum oznacza wariancję sumy wszystkich pozycji. Ze wzoru wynika, że jeżeli sformułowania nie dają wyniku prawdziwego, a jedynie błąd, to wariancja sumy będzie taka sama jak suma wariancji poszczególnych sformułowań – wówczas α = 0. W sytuacji, kiedy błąd jest znikomy, a wyniki są prawdziwe, α zmierza do wartości 1.
Innymi słowy, w interpretacji wyniku im wartość alfa Cronbacha jest bliższa 1 (dla pomiarów społecznych przyjmujemy 0,9), tym bardziej rzetelna jest dana skala. Przyjmuje się jednak, że powyżej wartości 0,6 potencjalny nieznany błąd nie odgrywa już większego znaczenia.
Wyniki współczynnika
alfa Cronbacha
BADANA CECHA | RZETELNOŚĆ (ALFA CRONBACHA) | WARUNEK JEDNOWYMIAROWOŚCI |
---|---|---|
Asertywność
|
0,82 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Budowanie relacji
|
0,76
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Cierpliwość
|
0,78 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Decyzyjność
|
0,87
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Elastyczność i podporządkowanie się
|
0,75
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Gotowość do pracy indywidualnej
|
0,83
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Gotowość do pracy w różnych warunkach środowiskowych
|
0,81
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Gotowość do szybkiego tempa pracy
|
0,79
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Inicjatywa własna
|
0,82 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Jakość wykonywanej pracy
|
0,77 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Komunikatywność
|
0,79
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Koncentracja uwagi
|
0,86
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Konsekwentność
|
0,76
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Kontrola emocji
|
0,90
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Kreatywność
|
0,77
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Kultura osobista
|
0,86 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Nawiązywanie kontaktów
|
0,80
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Odporność na stres
|
0,79
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Odpowiedzialność
|
0,84 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Organizacja pracy
|
0,81
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Perswazja i negocjacje
|
0,77 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Praca rutynowa
|
0,80 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Przestrzeganie norm i zasad
|
0,79 |
spełniony (1 czynnik większy)
|
Rozwiązywanie problemów i konfliktów
|
0,74
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Rzetelność i dokładność
|
0,80
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Samodzielność
|
0,84
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Samokontrola
|
0,82
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Samomotywacja
|
0,78
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Systematyczność
|
0,84
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Wrażliwość i empatia
|
0,75
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Współpraca
|
0,82
|
spełniony (1 czynnik większy)
|
Testy neutralne & sprawiedliwe
dla wszystkich kandydatów
Pokonaj
nieświadome uprzedzenia
Mierz to,
co istotne
Staffly dostarcza bezstronnych danych na temat tego, co naprawdę ma znaczenie: potencjału kandydata do odniesienia sukcesu na danym stanowisku i dopasowania się do zespołu. Wybierz cechy swojego idealnego kandydata i uszereguj kandydatów według tego profilu, aby poprawić wyniki rekrutacji.
Nieświadome uprzedzenia prawdopodobnie wpływają na decyzje o zatrudnieniu, gdyż wyrobienie sobie opinii o kimś zajmuje naszemu mózgowi zaledwie 100 milisekund. Uniemożliwia to zatrudnianie i zatrzymywanie najlepszych talentów.